Efektywność energetyczna jest kluczowym elementem współczesnej gospodarki, wpływającym na koszty produkcji, emisje gazów cieplarnianych oraz zrównoważony rozwój. Dlaczego sprawność i wydajność silników, zarówno spalinowych, jak i elektrycznych, oraz efektywność energetyczna mają wiele wspólnego? W dzisiejszym artykule odpowiemy na to pytanie i wskażemy, jakie kroki można podjąć, by ocenić, jak silniki w Państwa przedsiębiorstwie wpływają na efektywność energetyczną, lub co można poprawić, by ten wpływ był korzystny.

Kiedy mówimy o sprawności silników spalinowych i elektrycznych?

Sprawność silników spalinowych i elektrycznych odnosi się do efektywności, z jaką te urządzenia przekształcają energię zawartą w paliwie lub energii elektrycznej w pracę mechaniczną. W przypadku silników spalinowych sprawność jest zazwyczaj mierzona jako stosunek energii mechanicznej uzyskanej z procesu spalania do energii chemicznej zawartej w paliwie. Sprawność tych silników jest ograniczona przez fundamentalne prawa termodynamiki i zazwyczaj waha się od 25% do 30%, choć nowoczesne silniki mogą osiągać do 40%. Pozostała energia jest tracona głównie w postaci ciepła.

Z kolei sprawność silników elektrycznych mierzy się jako stosunek mocy wyjściowej do mocy wejściowej pobieranej z sieci elektrycznej. Dzięki zaawansowanej technologii i precyzyjnemu sterowaniu nowoczesne silniki elektryczne osiągają sprawność na poziomie 90-95%. Wyższa sprawność tych silników wynika z mniejszej liczby etapów konwersji energii oraz mniejszych strat energetycznych. Porównując oba typy silników, różnice w sprawności mają istotny wpływ na decyzje dotyczące wyboru napędu w różnych aplikacjach, szczególnie w kontekście dążenia do zrównoważonego rozwoju i minimalizacji emisji.

Stopień sprawności silników a efektywność energetyczna

Stopień sprawności silników to kluczowy wskaźnik efektywności energetycznej, definiujący stosunek pracy użytecznej wykonywanej przez silnik do energii dostarczonej w postaci paliwa lub energii elektrycznej. Im wyższa sprawność, tym więcej energii jest przekształcane na pracę mechaniczną, a mniej jest marnowane w postaci ciepła lub innych strat. W praktyce osiągnięcie wysokiego stopnia sprawności wymaga zaawansowanej technologii, precyzyjnego projektowania oraz wysokiej jakości materiałów.

Nowoczesne silniki elektryczne, na przykład, mogą osiągać sprawności powyżej 90%, co znacznie przekracza możliwości tradycyjnych silników spalinowych. Dążenie do zwiększania sprawności silników ma bezpośrednie przełożenie na redukcję zużycia energii, obniżenie kosztów eksploatacji oraz zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do środowiska. Z tego powodu optymalizacja sprawności silników stanowi jeden z priorytetów współczesnych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i ochrony zasobów energetycznych.

Związek pomiędzy sprawnością silników a audytem efektywności energetycznej

Sprawność silników, zarówno spalinowych, jak i elektrycznych ma bezpośredni związek z audytem efektywności energetycznej. Jest on często mylony z audytem energetycznym przedsiębiorstwa, który polega na szczegółowej analizie zużycia energii w przedsiębiorstwie. Audyt ten jest obowiązkowy i ma na celu identyfikację obszarów możliwych oszczędności oraz wskazanie działań, które pozwolą na ich realizację. Podpowiada on, co można w przedsiębiorstwie zmienić i ulepszyć, aby zmniejszyć koszty.

Z kolei audyt efektywności energetycznej, o którym jest mowa w artykule, pozwala ocenić, czy to, co zostało zrobione, jest wykonane prawidłowo. Audyt ten jest szansą na obniżenie kosztów energii w firmie. Skupia się on na odnalezionych już wcześniej obszarach oszczędności i ocenia sposoby zwiększenia efektywności energetycznej.

Podczas audytu efektywności energetycznej specjaliści analizują parametry techniczne i eksploatacyjne silników, takie jak moc znamionowa, obciążenie, zużycie paliwa lub energii elektrycznej oraz stopień sprawności. Dzięki temu możliwe jest wykrycie nieefektywnych urządzeń, które generują wysokie straty energii. Wyniki tej analizy pozwalają na rekomendację działań naprawczych, takich jak modernizacja lub wymiana starych silników na nowe, bardziej efektywne modele, zastosowanie systemów sterowania zmienną prędkością, lub wdrożenie programów regularnej konserwacji i optymalizacji pracy silników.

Dążenie do zwiększenia sprawności silników poprzez audyt efektywności energetycznej prowadzi do znacznych oszczędności energetycznych i finansowych, a także przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Ponadto audyt może ujawnić potencjał wdrożenia innowacyjnych rozwiązań technologicznych, takich jak odzysk energii z procesów przemysłowych, co dodatkowo podnosi efektywność energetyczną całego systemu. W związku z tym audyt efektywności energetycznej jest nieodzownym narzędziem w zarządzaniu energią, które wspiera zrównoważony rozwój i konkurencyjność przedsiębiorstw.